โดย สมปอง อริโย | 18/06/2568
การส่งพวงหรีดเพื่อแสดงความอาลัยในงานศพนั้นถือได้ว่าเป็นส่วนสำคัญส่วนหนึ่งของพิธี แต่รู้กันไหมคะว่า จริงๆ แล้วพวงหรีดนั้นเกิดขึ้น มีที่มา และเริ่มต้นได้อย่างไร? วันนี้ร้านพวงหรีด หรีด ณ วัด จะเล่าถึงเรื่องราวประวัติศาสตร์ก่อนที่จะมาเป็นพวงหรีดแสนสวยที่เห็นอยู่ในปัจจุบันกันค่ะ
แท้จริงแล้วพวงหรีดมีต้นกำเนิดตั้งแต่สมัยอารยธรรมอีทรัสคันในแถบทวีปยุโรปตอนใต้ เนื่องจากมีการพบมงกุฎทองสำหรับนักรบเมื่อเวลาออกรบเพื่อเป็นเกียรติยศโดยแกะเป็นลายใบไม้และดอกไม้ อายุราว 400 ปีก่อนคริสตกาล จึงคาดว่ามงกุฎดังกล่าวอาจเป็นจุดเริ่มต้นของการทำพวงหรีดค่ะ ต่อมาชาวคริสเตียนในศตวรรษที่ 16-19 ได้นำกระดาษและริบบิ้นมาตัดเป็นดอกไม้ใบไม้รูปพวงหรีดเพื่อเฉลิมฉลองในเทศกาลเตรียมรับเสด็จพระคริสต์เจ้า (Advent) จากนั้นจึงได้เปลี่ยนมาใช้ดอกไม้สดแทน เพราะมีความสวยงามกว่า ซึ่งหน้าตาก็จะกลมๆ ประดับไปด้วยดอกไม้คล้ายพวงหรีดดอกไม้สดแบบใน หมวดพวงหรีดดอกไม้สด แต่มีขนาดที่เล็กกว่า เพราะจะได้นำไปแขวนไว้ในโบสถ์ได้ค่ะ ภายหลังในยุควิคตอเรียนความหมายของดอกไม้กว้างมากขึ้น พวงหรีดจึงถูกกลายเป็นสิ่งที่แสดงความอาลัยให้กับผู้ที่ตายด้วยเช่นเดียวกัน
อารยธรรมตะวันตกเริ่มแพร่หลายอย่างมากในยุคล่าอาณานิคม หรือในสมัยรัชกาลที่ 5 ซึ่งมีการรับเอาอารยธรรมตะวันตกหลายอย่างเข้ามาในประเทศไทย โดยปรากฏหลักฐานภาพถ่ายการนำดอกไม้หลากหลายชนิดมาตกแต่งเป็นพวงกลมคล้ายพวงหรีดครั้งแรก ในพระเมรุของสมเด็จพระปิยมาวดีศรีพัชรินทรมาตา หรือ เจ้าจอมมารดาเปี่ยม พระสนมเอกในรัชกาลที่ 5 ในพ.ศ. 2447 ด้วยเหตุนี้เองทำให้คาดการณ์ได้ว่าพวงหรีดได้ถูกนำเข้ามาในประเทศไทยและใช้เป็นสื่อแทนความโศกเศร้าตั้งแต่สมัยนั้นค่ะ
หลังจากการนำเข้าอารยธรรมตะวันตกของรัชกาลที่ 5 ทำให้พวงหรีดได้เริ่มแพร่หลายในงานศพของชนชั้นสูงมากขึ้น จนกระทั่งเข้าถึงชนชั้นกลางไปจนถึงคนทั่วไป ซึ่งพวงหรีดนั้นไม่ได้มีเพียงความสวยงามเท่านั้นนะคะ แต่ยังมีความหมายที่แฝงอยู่จากการใช้ดอกไม้ประดับพวงหรีด นั่นคือ ดอกไม้ย่อมเหี่ยวเฉาตามกาลเวลาเปรียบเสมือนกับชีวิตมนุษย์ที่ย่อมประสบการเกิดแก่เจ็บตายไม่ยั่งยืนนั่นเอง นอกจากนี้ดอกไม้ยังสามารถสื่อถึงความหมาย อารมณ์และความรู้สึกได้มาก ทำให้พวงหรีดกลายเป็นสัญลักษณ์ของการไปงานศพ กล่าวได้ว่าหากมีงานศพจะต้องมีพวงหรีดไว้แทนความอาลัยของผู้ที่ล่วงลับอยู่เสมอค่ะ
ทราบประวัติและความเป็นมาของพวงหรีดแล้วก็หายสงสัยเลยใช่ไหมคะ ว่าทำไมพวงหรีดจึงเป็นที่นิยมและมักใช้ในงานศพอยู่บ่อยครั้ง แม้ในปัจจุบันพวงหรีดจะถูกประยุกต์จัดทำหลายรูปแบบมากขึ้น เช่นมีพวงหรีดผ้า พวงหรีดพัดลม เพื่อให้เหมาะสมกับการใช้งานและเข้ากับยุคสมัย แต่มันก็ยังคงความหมายเดิมอยู่ค่ะ นั่นคือการไว้อาลัยแก่ผู้ล่วงลับนั่นเอง แน่นอนว่าร้าน หรีด ณ วัดของเรามีพวงหรีดหลากหลายแบบให้ท่านได้เลือกตามความต้องการ ส่งตรงถึงศาลาทั่วกรุงเทพเลยนะคะ
..โลกนี้ไม่มีอะไรแน่ ผันแปรเรื่อยไป ลำบากยากใจไม่วายเว้นวัน วุ่นวายเหลือดีไม่มีสงบ มีแต่รบราฆ่าฟัน อายุคงสั้นเข้าไปทุกที ..ขอยึดธรรมะบวชพระดีกว่า หาทางสงบใจ ตัดโลภหลงไปไม่ขอใยดี ดั่งพุทธองค์ท่านทิ้งสมบัติ สุขแท้แน่ชัดตัดใจหนี ขอบวชอีกทีหาที่สงบใจ ..บวชให้พ่อแม่ ให้แด่ผู้มีพระคุณ พี่ป้าน้าอาทำบุญ ขอขอบคุณบวชยกบุญให้ อย่าคิดว่าผม เป็นชายสามโบสถ์ ใช่บวชหนีใคร บวชพึ่งพระไตร เพื่อความสุขล้ำ ..บวชพระแหละดี ไม่มีเรื่องวุ่น ได้บุญสุขใจ ท่องสวดมนต์ไป ให้บุญครอบงำ บวชพระแล้วได้เป็นหลวงพี่ ถ้าสบายดีขอบวชประจำ แม้นมีบุญนำ บวชเป็นหลวงพ่อเลย ..บวชให้พ่อแม่ ให้แด่ผู้มีพระคุณ พี่ป้าน้าอาทำบุญ ขอขอบคุณบวชยกบุญให้ อย่าคิดว่าผม เป็นชายสามโบสถ์ ใช่บวชหนีใคร บวชพึ่งพระไตร เพื่อความสุขล้ำ ..บวชพระแหละดี ไม่มีเรื่องวุ่น ได้บุญสุขใจท่องสวดมนต์ไป ให้บุญครอบงำ บวชพระแล้วได้เป็นหลวงพี่ ถ้าสบายดีขอบวชประจำ แม้นมีบุญนำ บวชเป็นหลวงพ่อเลย.